Tọa lạc trên đỉnh núi Fansipan hùng vĩ, nơi đây là một trong những đại huyết mạch của nước ta, là suối nguồn linh khí của dân tộc. Quần thể văn hóa tâm linh Fansipan là nơi hội tụ đầy đủ những công trình được xây dựng theo kiến trúc chùa Việt Nam truyền thống, mang trong mình vẻ đẹp huyền bí, lạ mắt, là nơi mà hàng triệu những khách thăm quan và phật tử mong muốn được đến thăm quan, chiêm bái mảnh đất linh thiêng này.

Điểm đến mà Lữ khách luôn mong đợi có cơ hội được chiêm ngưỡng khi tới thăm quan quần thể văn hóa tâm linh trên đỉnh Fansipan chính là Kim Sơn Bảo Thắng Tự. Nhìn từ xa, công trình linh thiêng, đồ sộ này mang một nét kiến trúc của một ngôi chùa cổ nằm cheo leo trên đỉnh núi, dáng chùa phù hợp với màu xanh của đại ngàn, khi lại ẩn ẩn hiện hiện giữa màn sương mù dày đặc, đẹp tựa như chốn bồng lai tiên cảnh mà nhiều người luôn mơ ước được đặt chân đến để ngắm vẻ đẹp tuyệt vời này.

Phong cách chủ đạo của công trình tuyệt vời này được kế thừa từ những mẫu di tích chùa gỗ có niên đại sớm nhất trên đất nước ta như chùa Bối Khê (ở Thanh Oai, Hà Nội), chùa Thái Lạc (ở Văn Lâm, Hưng Yên) và chùa Thầy (ở Hà Nội),…  Ngôi chùa này được xây dựng ngay trên mặt bằng bề thế, rộng lớn nhưng các công trình đi kèm theo hầu hết đều có kích thước nhỏ, gọn để phù hợp với cảnh quan xung quanh, địa thế núi cao, hùng vĩ. Điều này tạo nên một quần thể kiến trúc phong cảnh hài hòa, khiến cho khách thăm quan cảm thấy mãn nhãn khi có dịp đến thăm quần thể đẹp tuyệt mĩ này.

Kim Sơn Bảo Thắng Tự được thiết kế theo phong cách “nội công, ngoại quốc” (kiểu chùa có hai hành lang dài nối liền nhà tiền đường ở phía trước với nhà hậu đường (có thể là nhà tổ hay nhà tăng) ở phía sau làm thành một khung hình chữ nhật bao quanh lấy nhà thiêu hương, nhà thượng điện hay các công trình kiến trúc khác ở giữa) - phía trước chùa là nơi thờ Phật, phía sau có nơi thờ Thánh, thường vẫn được gọi là chùa “Tiền Phật, Hậu Thánh”.

Ở vị trí trung tâm của Kim Sơn Bảo Thắng Tự là Đại Hùng Bảo Điện (là vật thể kiến trúc trung tâm của toàn bộ ngôi chùa). Đây là nơi thờ giáo tổ Phật Thích Ca Mâu Ni. Nơi đây là nơi quy tụ rất nhiều những pho tượng Phật do các nghệ nhân tạc tượng lành nghề nổi tiếng của Việt Nam chế tác ra.

Phong cách bài trí tượng trong Kim Sơn Bảo Thắng Tự tuân thủ nghiêm ngặt những quy định của thiền phái Bắc tông (do Thiền sư Thần Tú truyền dạy). Đặc biệt, trong những ngày Rằm, mồng một hàng tháng thì đây là điểm đến để thiền định và cầu sức khỏe, bình an linh thiêng bậc nhất ở đây của các tín đồ Phật giáo cùng với Lữ khách thập phương.

Dọc hai bên tòa thượng điện là hành lang tả vu, hữu vu, nơi đây trưng bày 18 pho tượng La Hán sơn son thếp vàng, được đúc ra một cách vô cùng tinh tế do chính tay của những nghệ nhân lành nghề chế tác ra.

Mặc dù nơi đây được coi là công trình đồ sộ nhất của quần thể văn hóa tâm linh Fansipan nhưng Kim Sơn Bảo Thắng Tự chỉ có vỏn vẹn 5 gian, có chiều cao khoảng chừng dưới 10 mét, sân phía trước rộng không đến 30 mét. Kiến trúc của ngôi chùa này được thiết kế vô cùng độc đáo với dáng bám vào thế núi, trông như một phần sẵn có của cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ nơi này.

Các đường dẫn lên chùa cũng được chia nhỏ thành từng đoạn ngắn để thuận tiện cho việc di chuyển, có thêm chiếu nghỉ dành cho việc nghỉ ngơi. Các ý tưởng trang trí chủ yếu cũng được tham khảo từ những mẫu chùa cổ của nước ta, tuy nhiên thiết kế này đã được giản lược ít nhiều để có thể giữ được vẻ đẹp tự nhiên, hài hòa với tổng thể lớn của chùa.

Đường nét trang trí tinh xảo trên mái chùa cũng là dựa theo hình mẫu từ các di chỉ của thành Thăng Long, được chế tác bằng gỗ mộc hoặc đất nung có tráng men đồng để giúp cho công trình này có đủ sức chống chọi lại với điều kiện thời tiết khắc nghiệt, khó chịu ở trên đỉnh Fansipan.

Nằm ngay ở trục chính của Kim Sơn Bảo Thắng Tự và tượng Quan Thế Âm Bồ Tát được đúc bằng đồng, bảo tháp gồm 11 tầng là nơi được khách thăm quan luôn tìm đến để có thể ngắm trọn vẻ đẹp của dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ. Công trình ốp đá sa thạch được khai thác từ miền Trung với dấu ấn nghệ thuật kiến trúc thời Trần đậm nét, đặc trưng. Mẫu trước đây của công trình này chính là ngôi tháp chùa Phổ Minh nổi tiếng ở tỉnh Nam Định. Nơi đây cũng được biết đến là nơi quàn xá lị Phật hoàng Trần Nhân Tông.

Từ đây tòa bảo tháp này đi xuống, Lữ khách có thể đi men theo Đường La Hán hoặc các lối thang đá nhỏ hẹp, quanh co để tìm hiểu thêm về những công trình kiến trúc tâm linh đồ sộ, tuyệt đẹp nằm trên đỉnh dãy núi Fansipan rộng lớn, bao gồm: tượng đồng Quan Thế Âm Bồ Tát, Đại tượng Phật A Di Đà bằng đồng lớn nhất Việt Nam, Bích Vân Thiền Tự hay Vọng Lĩnh Cao Đài – đài gác treo 05 quả chuông được đúc bằng đồng, thu hút đông đảo khách thăm quan đến thăm nơi này.

Đài gác Đại Hồng Chung được đặt trên trục chính của Bích Vân Thiền Tự, có độ cao lên đến 35 mét. Công trình vĩ đại này có bố cục thẳng đứng với lầu chuông tám mái, là điểm nhấn độc đáo của công trình kiến trúc đồ sộ nằm trên nền các công trình khác, được triển khai theo chiều ngang của quần thể văn hóa tâm linh Fansipan.

Bên cạnh các cụm kiến trúc tâm linh thuần Việt vô cùng độc đáo, ấn tượng, tại đỉnh núi cao này còn có những kiệt tác kỳ công mà Phật tử thập phương luôn ước mong được đến đây dù chỉ là một lần ở trong đời. Đó chính là Đại tượng Phật A Di Đà có chiều cao lên đến 13.5 mét, tọa thiền trên đài sen cao khoảng 6.3 mét. Đại tượng Phật A Di Đà ở đây được đúc ghép bởi hàng ngàn hàng vạn những tấm đồng dày 0,5cm, được ốp trên một khung thép lớn với kết cấu vững chắc, có khả năng chống biến dạng trước mọi tác động của rất nhiều những luồng gió mạnh trên đỉnh núi, trong mọi điều kiện, hình thái, thời tiết vô cùng khắc nghiệt của Fansipan.

Các tấm ốp bằng đồng được các thợ thủ công gia công theo kỹ thuật áp lực cơ khí, có lối trang trí độc đáo theo dạng phù điêu, kế thừa mỹ thuật tinh tế của thời Trần. Thay vì dát vàng những bức tượng như nhiều những công trình khác, chủ đầu tư công trình này đã chọn phương án sơn phủ lên bề mặt để tượng Phật có gam màu xẫm, tránh sự tương phản với ánh sáng xung quanh. Điều này cũng làm nên sự độc đáo cho Kim Sơn Bảo Thắng Tự.

Mở cổng trời lên “cõi thiên thai” Fansipan, dạo bước trong không gian văn hóa tâm linh màu nhiệm, linh thiêng để được ánh sáng từ bi của Đức Thế Tôn khai mở nhãn quang, trí tuệ, rọi chiếu vào mọi tâm hồn các Phật tử ở nhân gian, giúp cho Lữ khách và các Phật tử có thể giữ vững chính niệm, làm việc thiện để tạo phúc lộc, may mắn, an lành, sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Với ý nghĩa tốt đẹp ấy, đỉnh Fansipan không chỉ xứng đáng là một điểm đến thưởng ngoạn sơn thủy mà còn là địa chỉ để cho khách thăm quan cũng như các Phật tử cầu an, bái Phật linh thiêng hàng đầu Việt Nam. Kim Sơn Bảo Thắng Tự nói riêng và quần thể kiến trúc tâm linh Fansipan là nơi đáng để chúng ta đến và chiêm ngưỡng vẻ đẹp tuyệt vời của những danh lam thắng cảnh của nước ta.

Nguyễn Lan Anh